Co to jest faktoring i jakie są jego rodzaje?

Faktoring to rodzaj pośrednictwa handlowego (finansowego), w którym wyspecjalizowana instytucja finansowa (zwykle spółka z udziałem banku) nabywa w drodze cesji od przedsiębiorstw handlowych lub przemysłowych niewymagalne roszczenia o zapłatę kwot należnych im z tytułu prowadzonej działalności, głównie ze sprzedaży. Ogólnie mówiąc, faktoring polega na nabyciu przez faktora wierzytelności, które przysługują prowadzącemu działalność gospodarczą, za wartość wierzytelności z potrąceniem prowizji faktora. Największe instytucje faktoringowe w naszym kraju zrzesza Polski Związek Faktorów.

Prawny punkt widzenia

W kategoriach prawnych faktoring jest specyficznym stosunkiem prawnym, w którym uczestniczą co najmniej trzy podmioty: faktor, faktorant (przedsiębiorca), który w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zbywa towary bądź świadczy usługi za odroczonym terminem płatności oraz klienci faktorant (dłużnicy).

Umowa faktoringowa łączy w sobie elementy różnych umów, np.: cesji wierzytelności i umowy zlecenie, ale nie utożsamia się z żadną z nich. Faktor w ramach umowy wykonuje czynności dodatkowe, niezwiązane już bezpośrednio z samą cesją.

Rodzaje faktoringu

1. Faktoring pełny (bez regresu) - najważniejszą jego cechą jest jednoczesna cesja wierzytelności oraz przejście na faktora ryzyka związanego z niewypłacalnością dłużnika. Jeśli dłużnik nie jest w stanie spłacić wierzytelności, faktor nie ma prawa regresu w stosunku do zbywcy wierzytelności. Jest to najkorzystniejsza forma faktoringu dla prowadzącego działalność gospodarczą, ponieważ po zrealizowaniu transakcji z dłużnikiem (sprzedażą towaru lub usługi) przedsiębiorca uzyskuje zapłatę bezpośrednio od faktora - od razu dysponuje środkami finansowymi i wyzbywa odpowiedzialności za ewentualną niewypłacalność dłużnika. Ciężar odpowiedzialności za niewypłacalność dłużnika spoczywa na faktorze, który przy tej formie faktoringu analizuje głównie sytuację finansową dłużnika, jako zobowiązanego do zapłaty. Faktoring pełny jest częściej połączony z trudniejszymi do spełnienia, niż w przypadku pozostałych jego rodzajów, wymogami rozpoczęcia współpracy.
2. Faktoring niepełny (z regresem) - dokonanie cesji nie wiąże sie w tym przypadku z przejęciem przez faktora ryzyka niewypłacalności dłużnika. Faktoring niepełny porównywany jest do pożyczki zaciągniętej przez przedsiębiorcę od faktora - w przypadku niewypłacalności dłużnika to faktorant (przedsiębiorca) musi pokryć dług na rzecz faktora.
3. Faktoring mieszany - łączy elementy pełnej i niepełnej formy faktoringu. Faktor przejmuje ryzyko odpowiedzialności dłużnika wyłącznie do określonej wysokości - pozostała suma obciąża barki przedsiębiorcy. Takie rozwiązanie pozwala rozłożyć odpowiedzialność między faktora i faktoranta - to znacznie ułatwia negocjacje między stronami oraz wzbudza większe wzajemne zaufanie.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).