Noc świętojańska - jak świętować Sobótkę?

Noc Świętojańska (Sobótka) obchodzona jest w wigilię św. Jana, z 21 na 22 czerwca. To starosłowiańskie święto nawiązuje do letniego przesilenia Słońca.

Jednym z najważniejszych obrzędów Nocy Świętojańskiej było kiedyś skakanie przez ognisko - wierzono, że dzięki temu uniknie się zła i nieszczęścia. Składano też ofiary z niewielkiej zwierzyny i ptactwa, co miało uczynić ziemię bardziej urodzajną, a ludzi i zwierzęta płodnymi.

Noc sobótkowa była ogromną szansą na zdobycie ukochanego mężczyzny. Młode dziewczyny plotły wianki z kwiatów i magicznych ziół, następnie wpinały w nie płonące łuczywa i puszczały na wodę w rzece lub strumyku. Wróżba miała decydować o zamążpójściu bądź staropanieństwie. Jeśli kawaler szybko wyłowił wianek, jego właścicielka miała niebawem zmienić stan cywilny. Jeśli zaś wianek płynął długo, panna musiała jeszcze poczekać na miłość. Zatonięcie wianka oznaczało staropanieństwo. Wianki kojarzyły pary bez obrazy obyczaju i narażania się na drwiny.

Tej nocy młodzi mogli nawet oddalić się od zbiorowiska, by spacerować po lesie i szukać legendarnego kwiatu paproci. O świcie powracali do płonących jeszcze ognisk i trzymając się za dłonie musieli przeskoczyć przez płomienie - ów skok był zakończeniem obrządku przechodzenia przez wodę i ogień.

Oprócz skakania przez ognisko i szukania kwiatu paproci, w Noc Świętojańską odprawiano wróżby związane z miłością, m.in.: ze zrywanych kwiatów polnych i studziennej wody. Wierzono, że osoby biorące czynny udział w sobótkowych uroczystościach, przez cały rok będą żyły w szczęściu i dostatku.

Do dziś przetrwała tradycja puszczania wianków w Noc Świętojańską - najbardziej znane są krakowskie Wianki. Na kilka dni przed Sobótką, w wielu miastach Polski organizowane są różne atrakcje nawiązujące do tradycji słowiańskiej.