Odmowa przyjęcia mandatu i jej skutki

Postępowanie mandatowe to sposób na uproszczone ukaranie sprawcy wykroczenia. Przyjęcie mandatu, w większości przypadków jest najtańszym i najprostszym rozwiązaniem dla obu stron - Policjant nie musi wypełniać sterty papierów, a kierowcy nie grożą dodatkowe koszty i inne uciążliwości postępowania sądowego. Zdarza się jednak, że kierowca odmawia przyjęcia mandatu, nie będąc świadomym konsekwencji tej decyzji.

Odmowa przyjęcia mandatu

Podstawową przesłanką do zastosowania trybu postępowania mandatowego jest zgoda sprawcy wykroczenia na przyjęcie mandatu. Musi on zostać pouczony o prawie odmowy przyjęcia mandatu i konsekwencjach z tym związanych. Owo pouczenie nie może zmierzać w kierunku swego rodzaju "wymuszenia" zgody na przyjęcie mandatu. Obowiązujące prawo przewiduje trzy rodzaje mandatów karnych: gotówkowy, kredytowany i zaoczny.

Policjant nie ma prawa zmuszać sprawcy wykroczenia do podpisania mandatu, ale kiedy już tak się stanie (kierowca go podpisze), nie będzie możliwości jego zaskarżenia przed sądem. W przypadku odmowy przyjęcia mandatu, funkcjonariusz Policji sporządzi wniosek o ukaranie do sądu. Jeśli kierowca jest pewny swojej niewinności, tzn. wie, że nie popełnił wykroczenia lub też nie zgadza się z wysokością mandatu czy punktów karnych, z czystym sumieniem może odmówić przyjęcia mandatu. Wówczas sprawa trafi do sądu grodzkiego, który wyjaśni wszelkie okoliczności zdarzenia.

Sprawa w sądzie grodzkim

Kierowca nie przyjął mandatu, a więc jego sprawa trafia do sądu grodzkiego. Wniosek o ukaranie kieruje uprawniony organ (np.: Policja lub Straż Miejska). Sądem właściwym do rozpoznania sprawy jest sąd rejonowy, w którego okręgu popełniono wykroczenie. Badając okoliczności sprawy, sąd bierze pod uwagę wszystkie materiały dowodowe, m.in.: nagranie z policyjnego radiowozu, zeznania świadków, a także wyjaśnienia kierowcy i stopień szkodliwości społecznej czynu.

Sąd bada całą sprawę od początku - nie jest związany twierdzeniami funkcjonariuszy Policji (np.: wysokością grzywny określoną w mandacie). Przekazanie sprawy do sądu grodzkiego to dobre rozwiązanie w sytuacji, gdy kierowca faktycznie chce wyjaśnić wątpliwości związane z nałożonym mandatem karnym. Decydując się na to, trzeba pamiętać o konieczności nawet kilkukrotnego stawiania się w sądzie (w miejscu popełnienia wykroczenia, a nie w miejscu zamieszkania). Ponadto, jeśli sąd stwierdzi winę kierowcy, będzie mógł orzec wyższą grzywnę niż ta, którą zaproponował funkcjonariusz Policji. Sprawca wykroczenia będzie też musiał ponieść koszty postępowania. Dlatego przed podjęciem decyzji o nie przyjmowaniu mandatu, warto dobrze się zastanowić po czyjej stronie leży prawda.

Dobrze też wiedzieć, że istnieje jeszcze inny środek zaskarżenia mandatu (może on zostać uchylony). Jest to jednak możliwe w przypadku, gdy grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie. Chcąc złożyć wniosek w tej sprawie, należy to uczynić w ciągu 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku, czyli do daty jego przyjęcia.

Jeśli wykroczenie zostało ewidentnie popełnione, nie warto odmawiać przyjęcia mandatu. W wielu przypadkach jet to po prostu nie opłacalne.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 roku - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. z 2008 r., Nr 133, poz. 848 z późn. zm.).