Jak rozpoznać wadę wzroku u dziecka?

Coraz więcej dzieci boryka się z wadami wzroku, które najczęściej uwarunkowane są genetycznie. Wady nabyte to następstwo nieleczonych w dzieciństwie infekcji oczu i wad wzroku, m.in.: zeza.

Sygnały ostrzegawcze

Nadzwroczność (dalekowzroczność)

To najczęściej wystepując wada wzroku u dzieci. Powodem dalekowzroczności jest zbyt krótka gałka oczna lub zbyt płaska rogówka. Ostry obraz powstaje za siatkówką. Dziecko bardzo dobrze widzi obiekty znajdujące się w oddali, a niewyraźne rzeczy, które są blisko niego. Jest zmęczone układaniem puzzli. Nie lubi wieloszczegółowych obrazków i układanek. W przedszkolu ma kłopoty z czytaniem i pisaniem; nie lubi literek. Dziecko z tą wadą wzroku może skarżyć się na bóle głowy.

Jeśli nadzwroczność jest niewielka, dziecko nie musi nosić okularów (wada może się sama wyrównać). Lekarz zwykle jednak zaleca kontrole sprawdzające. Jeśli wada jest duża, konieczne jest noszenie okularów bądź soczewek (plusowych).

Krótkowzroczność

Najczęściej pojawia się u dzieci w wieku 7-8 lat oraz 12-13 lat. Przy króktowzroczności gałka oczna jest zbyt długa lub rogówka zbyt wypukła - obraz powstaje nie na siatkówce, a przed nią. Dziecko widzi wyraźnie rzeczy, które są blisko a słabiej te bardziej oddalone. Ciagle mruży oczy, chcąc coś wypatrzyć i często siada blisko telewizora. Objawy te wymagają wizyty u okulisty. Jeśli specjalista potwierdzi wadę, konieczne będzie noszenie okularów lub soczewek (minusowych).

Astygmatyzm

Na ogół jest to wada wrodzona. Jej przyczyną jest nieprawidłowa budowa rogówki. Dziecko widzi niewyraźnie zarówno z bliska, jak i z daleka. Często mruży oczy i przekrzywia głowę, żeby coś lepiej zobaczyć. Trudno mu zauważyć szczegóły i skupić się na nich. Zazwyczaj nie lubi układania puzzli. Może też uskarżać się na bóle głowy. W tym przypadku zalecane są okulary ze szkłami cylindrycznymi.

Różnowzroczność

Wada ta występuje bardzo rzadko. Jedno oko dziecka funkcjonuje całkiem prawidłowo, a w drugim jest wada. Oko słabsze przekazuje do mózgu niewyraźny obraz. Po pewnym czasie mózg go odrzca i zaczyna wykorzystywać tylko ten ze zdrowego oka. Z czasem słabsze oko może w ogóle przestać pracować. U niektórych dzieci rozwija się zez, a gdy go nie ma wadę można zauważyć dopiero w badaniu okulistycznym.

Niekorygowanie w porę tych nieprawidłowości może powodować stany chorobowe oczu, m.in.: zeza, trwałe niedowidzenie, przewlekłe lub powtarzające się zapalenie spojówek i brzegów powiek. Wczesne dobranie okularów dla dziecka pozwala zapobiec nieodwracalnym zmianom narządów wzroku.

Ochrona oczu

1. Dziecko powinno codziennie przebywać na dworze, przynajmniej przez 2 godziny. Warto chodzić z nim na plac zabaw i zachęcać do jazdy na rowerze, rolkach czy hulajnodze, a kiedy podrośnie - również do uprawiania sportu. Zdaniem okulistów, zajęcia sportowo-rekreacyjne skutecznie poprawiają wzrok.
2. Należy ograniczyć do minimum oglądanie TV i zabawy przy komputerze. Dwie godziny spędzane dziennie przed ekranem komputera to dwukrotnie zwiększone ryzyko pojawienia się krótkowzroczności.
3. Dziecko powinno zażywać witaminy niezbędne dla dobrej kondycji oczu. Przede wszystkim beta-karoten (marchew, dynia, brokuły, sałata) i witaminę E (orzechy, migdały, oleje). Warto podawać dziecku jagody oraz czarne porzeczki, ponieważ są bogactwem antocyjanów poprawiającym widzenie i mikrokrążenie w gałce ocznej. Ważnym składnikiem diety jest luteina (brokuły, szpinak, sałata, pomarańcze, brzoskwinie, mango, melon) - działa niczym filtr, chroniąc siatkówkę oka przed szkodliwym światłem.