Poradopedia.pl

Jak się to pisze - razem czy osobno?

Autor: Poradopedia.pl | 17 June 2013 10:18

Tagi: ortografia, pisownia, zasady, Edukacja, porada, pomoc, instrukcja, Jak, się, to, pisze, -, razem, czy, osobno?

Poniżej przedstawiamy wyrażenia, które sprawiają najwięcej wątpliwości, jeśli chodzi o pisownię rozdzielną i łączną. Warto wiedzieć, kiedy pisze się je razem, a kiedy osobno.

Jak to się pisze

Pisownia rozdzielna

Wyrażenia przyimkowe:

  • bez liku, bez mała, bez reszty, bez ustanku, bez wątpienia;
  • beze mnie;
  • mimo to, mimo woli;
  • na czas, na domiar, na odwrót, na ogół, na pamięć, na pozór, na przód (na przód czegoś), na przykład, na raz (na jeden raz), na razie, na wspak, na wylot;
  • nad miarę, nad wyraz;
  • nade mną, nade wszystko;
  • o ile;
  • od dawna, od niechcenia, od niedawna, od rzeczy, od tego;
  • ode mnie;
  • po co, po cóż, po części, po czym, po drugie, po kolei, po południu, po prostu, po trochu, po wszystkim;
  • pode mną, pode mnie;
  • poza tym;
  • przede mną, przede wszystkim;
  • przeze mnie;
  • przy czym, przy tym;
  • u góry, u mnie, u nas;
  • w bród, w czas (w porę, na czas), w dwójnasób, w koło (w kółko), w oczy, w ogóle, w okamgnieniu, w poprzek, w prawo, w przeddzień, w przód (do przodu);
  • z cicha, z dala, z daleka, z grubsza, z lekka, z przeciwka, z rzadka, z wolna;
  • za co, za nic, za pewne (uważać coś za pewne), za pomocą, za półdarmo, za to, za wiele;
  • ze mną, ze skutkiem, ze spodu, ze wszystkim;
  • znad morza, znad stawu.

"nie" pisane rozdzielnie:

  • z czasownikami, np.: nie robię, nie boli, nie istnieje;
  • z zaimkami, np.: nie ja, nie twój;
  • z partykułami byle i lada, np.: nie byle (jaki), nie lada (okazja);
  • z liczebnikami, np.: nie pięć, nie piąty, nie pięcioro.

Pisownia łączna

Wyrażenia przyimkowe mające dziś charakter zrostów:

  • dlaczego,
  • dlatego,
  • donikąd,
  • dopóki,
  • dopóty,
  • doprawdy,
  • dotychczas,
  • nadaremnie,
  • nadto,
  • naprędce,
  • naprzeciwko;
  • naprzód (do przodu),
  • naraz (nagle, niespodziewanie),
  • nareszcie,
  • natenczas,
  • natomiast,
  • natychmiast,
  • naumyślnie,
  • nawet,
  • nawzajem,
  • nazbyt,
  • obok,
  • oprócz,
  • podczas,
  • pojutrze,
  • pokrótce,
  • pomału,
  • pomiędzy,
  • ponad,
  • ponadto (oprócz tego),
  • poniewczasie,
  • poprzez,
  • pospołu,
  • pośrodku,
  • poza,
  • przedwczoraj,
  • spod,
  • spośród,
  • spoza,
  • sprzed,
  • wbrew,
  • według,
  • wewnątrz,
  • wniwecz,
  • wówczas,
  • wpław,
  • wpół,
  • wręcz,
  • wskutek,
  • wśród,
  • wszerz,
  • wzdłuż,
  • wzwyż,
  • zanadto,
  • zapewne (z pewnością),
  • zawczasu,
  • zewnątrz,
  • zgoła,
  • znad,
  • znienacka,
  • zza.

"nie" pisane łącznie:

  • z rzeczownikami, np.: nieprzyjaciel, niemożność, niekochanie;
  • z przymiotnikami, np.: nieludzki, niebrzydki, niedobry;
  • z imiesłowami przymiotnikowymi czynnymi i biernymi, np.: niepracujący, niechcący, nielubiący, niedowieziony;
  • z przysłówkami, np.: niedobrze, niejasno;
  • z liczebnikami w znaczeniu "sporo", "wiele", np.: niejeden, niewiele.

Dodatkowe wskazówki:

  1. Niekiedy o łącznej lub rozdzielnej pisowni wyrażeń przyimkowych decyduje ich znaczenie, np.: niezadługo (wkrótce), ale nie za długo (niezbyt długo). 
  2. Łącznie pisze się także połączenia przyimka i członów: -bok, -czas, -dług, -koło, -miast, śród, wnątrz, np.: obok, według, naokoło, zamiast, wśród, zewnątrz.
  3. Przysłówek coraz, w zależności od sensu zdania pisze się łącznie lub rozdzielnie, np.: "Przychodził do nas coraz częściej" (coraz oznacza stopniowe wzmaganie, nasilanie się czegoś), ale "Co raz zrobiłeś, to ci się przyda".
Wydruk ze strony:
https://www.poradopedia.pl/edukacja/jak-sie-to-pisze-razem-czy-osobno,3485.html
© Poradopedia.pl - Wszystkie prawa zastrzeżone