Jak zadbać o czyste powietrze? Modernizacja domu dla lepszego klimatu

Według raportu Europejskiej Agencji Środowiska za 2024 rok, Polska wciąż znajduje się w czołówce państw UE pod względem zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM10 i PM2.5[1]. Także w tym roku sezon grzewczy – szczególnie w mniejszych miejscowościach – oznacza powrót smogu. Największym źródłem zanieczyszczeń są tzw. niskie emisje pochodzące z domowych pieców. Właśnie dlatego modernizacja budynków jednorodzinnych – których w Polsce są miliony – jest jednym z kluczowych elementów poprawy jakości powietrza.

Termomodernizacja w 5 krokach

Mamy realny wpływ na to, czym oddychamy. Modernizując swój dom, możemy zmniejszyć rachunki za ogrzewanie i  przyczynić się do poprawy jakości powietrza w okolicy. Z punktu widzenia inwestora, cały proces obejmuje pięć kluczowych obszarów:

·         ocieplenie przegród zewnętrznych – ścian zewnętrznych, dachu, stropów i podłóg,

·         wymiana okien i drzwi na modele o wysokiej izolacyjności termicznej, z odpowiednim montażem zapobiegającym powstawaniu mostków termicznych,

·         modernizacja źródła ciepła, czyli np. likwidację starego pieca na węgiel i instalacja bardziej efektywnego ogrzewania,

·         zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji), która poprawia jakość powietrza w pomieszczeniach bez strat energii,

·         wdrożenie systemów automatyki (smart home), które pozwalają optymalizować zużycie energii.

Ocieplenie budynku – fundament efektywności energetycznej

Największe straty ciepła w starszych domach jednorodzinnych wynikają zazwyczaj z braku lub niewystarczającej izolacji termicznej ścian oraz dachów.

W Polsce najczęściej stosowanym rozwiązaniem do ociepleń jest styropian. To materiał lekki iłatwy w montażu – a dzięki temu, że składa się w 98% z powietrza, stanowi skuteczny izolator. W zależności od zastosowania, dostępne są różne wersje styropianu: biały, grafitowy, wodoodporny – każdy z nich odpowiada na konkretne potrzeby techniczne (np. ocieplenie fundamentów, elewacji, dachów). Dobre ocieplenie pozwala zmniejszyć zużycie energii na ogrzewanie nawet o 40–60%, co przekłada się bezpośrednio na niższe rachunki i mniejszą emisję zanieczyszczeń.

Wymiana stolarki i dobry montaż

Nowe okna i drzwi to kolejny kluczowy element, aby zyskać komfort termiczny i oszczędności w kosztach ogrzewania. Stara, nieszczelna stolarka okienna i drzwiowa może odpowiadać nawet za 20-25% strat energii.

Ważny jest nie tylko wybór energooszczędnych okien i drzwi (np. z izolacyjnym pakietem szyb i ciepłymi profilami), lecz także ich profesjonalny montaż. Dla przykładu, stosowanie nowoczesnych podwalin pozwala wyeliminować mostki termiczne w strefie przyokiennej, co ogranicza ryzyko zawilgoceń i pleśni. Do trwałego i bezpiecznego mocowania dobrze sprawdzają się kołki ramowe o wysokiej odporności na korozję, dostosowane do różnych materiałów ściennych. Dla zapewnienia szczelności stosuje się też płynne membrany, które tworzą elastyczną, odporną na wilgoć warstwę uszczelniającą.

Ciepłe drzwi i brama garażowa – duży potencjał oszczędności

W domach z garażem zlokalizowanym w bryle budynku warto zwrócić uwagę na bramę garażową. Jeżeli nie jest ona odpowiednio izolowana, staje się dużym źródłem strat energii. Nowoczesne bramy z ciepłymi segmentami  i uszczelnieniem po obwodzie zapewniają skuteczną izolację termiczną. Dodatkowo zużycie energii minimalizuje energooszczędny napęd do bramy.

Straty energii cieplnej w domu skutecznie ograniczają nowoczesne drzwi zewnętrzne, wyposażone w przekładki termiczne i solidne uszczelnienie. Dobrze dobrane drzwi to również trwałość i minimalna potrzeba konserwacji – niezależnie od materiału, z jakiego zostały wykonane.

Nowoczesne źródło ciepła – komfort i redukcja emisji

Z danych Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) wynika, że w Polsce w domach jednorodzinnych liczba tzw. kopciuchów zmalała z ponad 2 mln na koniec 2023 r. do 1,34 mln w marcu 2025 r. Stare piece wciąż są jednym z najczęściej spotykanych źródeł ogrzewania w tego typu budynkach. Ich wymiana na bardziej wydajne sprzęty to jeden z najprostszych sposobów na poprawę jakości powietrza.

Nowoczesne urządzenia, jak pompa ciepła, mogą pełnić zarówno funkcję grzewczą zimą, jak i chłodzić dom latem. Ich sprawność (COP) sięga nawet 4-5, co oznacza, że z 1 kWh energii elektrycznej generują 4-5 kWh energii cieplnej. W połączeniu z fotowoltaiką mogą stanowić praktycznie bezemisyjny system ogrzewania.

Domowa automatyka – większa niezależność i kontrola

Systemy zarządzania energią smart home umożliwiają precyzyjne sterowanie temperaturą w pomieszczeniach i zarządzanie pracą urządzeń grzewczych. – Mniej energii zużytej w domu to mniej zanieczyszczeń w powietrzu. Dlatego coraz większą rolę w termomodernizacji odgrywają inteligentne rolety zewnętrzne znapędem. Zintegrowane z systemem smart home wspierają naturalną regulację temperatury – latem obniżają ją nawet o 4-7°C, a zimą pozwalają ograniczyć zużycie energii grzewczej do 30%. Dostępne są zarówno w wersji standardowej, jak i solarnej – idealnej tam, gdzie nie chcemy ingerować w istniejącą instalację elektryczną ani kuć ścian– mówi Dominik Tomaszewski,  Marketing Manager firmy Somfy, Partnera kampanii „TERMOMODERNIZACJA+DOBRY MONTAŻ”.

Podsumowanie

Każdy etap modernizacji — od ocieplenia przegród, przez wymianę stolarki, modernizację ogrzewania, aż po automatyzację — to krok w stronę energooszczędnego budynku i czystego powietrza. Jako właściciel domu masz wpływ nie tylko na stan własnego portfela, lecz też na jakość życia całej lokalnej społeczności. Warto wykorzystać dostępne technologie, wsparcie programów dotacyjnych i sprawdzone rozwiązania montażowe, by przeprowadzić modernizację skutecznie i z trwałym efektem.