Jak zachować się w sądzie?

Poradopedia.pl | 2011-09-12 |

2 | Ocena:

(głosy: 0)

Bez względu na cel wizyty w sądzie (sprawy karne, gospodarcze, rodzinne czy spadkowe), trzeba wiedzieć jak się zachować. Niezależnie od charakteru w jakim się występuje w danym postępowaniu, warto znać podstawowe pojęcia oraz wspólne dla wszystkich procedury sądowe.

Powód, pozwany, świadek - charakter strony

Powód - to osoba fizyczna, prawna lub inna jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność sądową. Powód wszczyna postępowanie poprzez sporządzenie, opłacenie i wniesienie pozwu. Może wysłać pozew listem poleconym albo złożyć osobiście na biurze podawczym właściwego sądu.

Pozwany - to osoba fizyczna, prawna lub inna jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność sądową. Pozwanym jest ten, przeciwko któremu powództwo zostało skierowane. Otrzymuje on z sądu pozew wraz z załącznikami oraz informację o terminie rozprawy. Może wnieść do sądu odpowiedź na pozew i przedstawić swoje stanowisko w sprawie. Wniesienie odpowiedzi na pozew nie jest obowiązkowe; pozwany może to zrobić, ale nie musi. Pozwany może też wnieść powództwo wzajemne wobec powoda. W wielu sprawach jest to jednak niemożliwe, np.: w przypadku rozwodu, separacji, ustalenia ojcostwa czy naruszenia posiadania.

Świadek - to osoba powołana przez organ prowadzący postępowanie do złożenia zeznań. Świadek jest źródłem dowodowym, natomiast dowód mogą stanowić jego zeznania. Na wezwanie sądu świadek musi się stawić; jeśli nie przyjdzie, sąd ma prawo ukarać go grzywną, doprowadzić przez policję, a nawet zastosować areszt (do 30 dni). Może się zdarzyć, że świadek się rozchoruje - w takiej sytuacji powinien jak najszybciej powiadomić o tym sąd. Świadek może odmówić składania zeznań, gdy np.: oskarżonym jest ktoś z jego najbliższej rodziny (mąż, brat, ojciec, konkubent).

Wezwanie do sądu

Pismo sądowe należy uważnie przeczytać, aby wiedzieć kiedy i gdzie odbędzie się rozprawa (adres siedziby sądu, numer sali, data i godzina - to najważniejsze informacje). Ponadto z wezwania musi wynikać charakter w jaki wystąpi się w sądzie, tzn. powód, pozwany (oskarżony w sprawie karnej) lub świadek i czy obecność jest obowiązkowa. Usprawiedliwieniem nie stawienia się w sądzie może być jedynie choroba, ale wówczas należy dostarczyć do sądu zaświadczenie lekarskie, wystawione przez lekarza sądowego (w przychodni lub szpitalu). Pisma sądowe zawierają pouczenia o prawach i obowiązkach osób wzywanych na rozprawę; zapoznanie się z tymi informacjami pozwoli uniknąć niekorzystnych sytuacji.

Niezbędne dokumenty

Wybierając się do sądu na rozprawę, trzeba zabrać ze sobą dokument potwierdzający tożsamość; może to być: dowód osobisty, paszport lub prawo jazdy. W przypadku chęci złożenia do akt nowych dokumentów należy zaopatrzyć się w odpowiednią ilość kserokopii, dla każdej stron i dla sądu. Oczywiście trzeba mieć wówczas przy sobie również oryginał pisma. Często przydatne okazuje się samo wezwanie - w tak stresującej chwili można łatwo zapomnieć numer sali, w której odbędzie się rozprawa.

Strój ma znaczenie

Nie ma przepisu, który nakładałby obowiązek określonego doboru stroju przez strony (z wyjątkiem osób obowiązanych do noszenia togi), ale też nie ma w tym zakresie pełnej dobrowolności. Należy ubrać się skromnie i schludnie; jak najbardziej wskazane są koszulowe bluzki, klasyczne spodnie oraz spódnice (za kolano) - wszystko w stonowanych kolorach. Strój może być elementem godzącym w powagę sądu, dlatego też nie należy zakładać wydekoltowanych bluzek i sukienek, postrzępionych jeansów, itp. Naruszenie w ten sposób powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych, grozi karą grzywny albo nawet karą pozbawienia wolności do 7 dni.

W sądzie, przed rozprawą

Do sądu należy przyjść kilka minut wcześniej, chociażby po to żeby mieć czas na znalezienie sali rozpraw. Na drzwiach poszczególnych sal lub obok nich powinna zawsze wisieć wokanda, czyli lista spraw które mają odbyć się w danym dniu. Każda sprawa opisana jest poprzez podanie jej sygnatury (numeru porządkowego), oznaczeń stron i listy wezwanych na termin świadków. Skreślane są sprawy, które już się odbyły. Przed rozprawą protokolant wyczytuje nazwiska wezwanych osób i każdą z nich zaprasza do środka. Wchodząc na salę rozpraw należy wyłączyć telefon komórkowy, ponieważ jego używanie jest zakazane.

W trakcie przesłuchania

Osoby znajdujące się na sali rozpraw, muszą przestrzegać takich samych zasad zachowania. Nie można rozmawiać a także zabierać głosu bez pozwolenia sądu. Za niewłaściwe zachowanie sąd może upomnieć, wyprosić z sali lub nałożyć karę porządkową.

Zwracając się do Sądu czy też składając wyjaśnienia/zeznania, należy stać. Oczywiście Sędzia może pozwolić zająć pozycję siedzącą, ale dzieje się tak wyłącznie w uzasadnionych sytuacjach, np.: w przypadku osób chorych, niepełnosprawnych czy starszych.

Z uwagą należy słuchać pouczeń udzielanych przez Sąd, a jeśli są one niezrozumiałe należy pytać - Sędzia jest zobowiązany udzielić wszystkich niezbędnych do ochrony praw informacji. Wszystkie dowody na poparcie własnych twierdzeń, należy przedstawić w miarę możliwości - jak najszybciej; w sprawach gospodarczych na przykład, złożone później dowody mogą nie zostać uwzględnione. Nie przerywa się wypowiedzi Sędziego i nie dyskutuje z nim, nawet w przypadku przegranej rozprawy - może to tylko pogorszyć sytuację. Zanim zabierze się głos, należy poprosić Sędziego o pozwolenie; w większości sądów brak zezwolenia na zabranie głosu jest równoznaczny z naruszeniem etykiety.

Wsparcie prawnika

W wielu sprawach, wygrana okazuje się być niemożliwa bez pomocy prawnika. W przypadku trudnej sytuacji materialnej, można ubiegać się o adwokata z urzędu - taki wniosek trzeba udokumentować zaświadczeniem o zarobkach lub odcinkiem renty, można też wypełnić specjalny druk w sądzie. Jeśli Sąd nie uwzględni tej prośby, warto skorzystać z usług instytucji, niosących pomoc prawną dla osób niezamożnych.