Testy na ojcostwo, czyli jak sprawdzić biologiczne ojcostwo?

Oparty na analizie DNA test na ojcostwo jest dziś najbardziej wiarygodną  i najszybszą metodą sprawdzenia biologicznego pokrewieństwa między ojcem a dzieckiem. Badanie potrafi w sposób całkowicie pewny wykluczyć lub potwierdzić ojcostwo danego mężczyzny. Jakie są rodzaje takiego testu i na czym polega zasada jego działania?

©Wavebreakmedia/Depositphotos.com

Prywatny, sądowy, w czasie ciąży – różne rodzaje testów na ojcostwo

Test na ojcostwo może zostać wykonany na potrzeby własne (prywatne) lub dla sądu. Próbki do prywatnego testu na ojcostwo da się pobrać samodzielnie. W przypadku testu sądowego pacjent musi udać się na pobranie do placówki. Zostaje też potwierdzona tożsamość wszystkich badanych osób, w tym matki, dziecka i potencjalnego ojca. Pobrania dokonuje natomiast wykwalifikowany personel medyczny na oczach świadków. Taka sformalizowana procedura pobrania materiału ma ogromną zaletę. Wynik staje się wtedy wiarygodny dla sądu i poosiada pełną moc dowodową. Rezultatem prywatnego testu na ojcostwo też można posłużyć się w sądzie, jeśli tylko obie strony sporu zgadzają się z wynikiem. Obecnie coraz bardziej popularne stają się również testy na ojcostwo w ciąży. Ich zaletą jest z kolei to, że pozwalają ustalić ojcostwo na długo przed pojawieniem się dziecka na świecie. Wystarczy, że kobieta przekroczy 10 tydzień ciąży. Pewność tego badania jest taka sama, jak przy testach realizowanych po porodzie.

Prywatny test na ojcostwo – DNA może pochodzić z dowolnych próbek

Aby zrobić pewny test na ojcostwo wystarczy kilka sztuk włosów wyrwanych z cebulkami, zaschnięta na tkaninie plama krwi, użyta kilkakrotnie maszynka do golenia albo szczoteczka do zębów. Są to tzw. mikroślady. Najczęściej materiał genetyczny pochodzi jednak ze standardowego wymazu z wewnętrznej strony policzka, który pacjent może pobrać samodzielnie. Do wykonania testu DNA na ojcostwo w warunkach domowych potrzebny jest specjalny zestaw wymazówek. Pacjent kupuje go przez Internet lub w aptece, a następnie pobiera wymazy od siebie i dziecka. Włączenie próbek od matki w prywatnym teście na ojcostwo nie jest konieczne. Przygotowanie takich materiałów zajmuje nie więcej niż kilka minut.  Potem pacjent wysyła je już tylko pocztą do analizy i czeka na wynik. Odpowiedz otrzymuje w przeciągu kilku dni, w wybranej przez siebie formie: listem poleconym, telefonicznie, na skrzynkę e-mailową.  Test może zostać wykonany całkowicie anonimowo. Swoje dane przekazuje tylko zleceniodawca. 

Aby ustalić ojcostwo wystarczy porównać ze sobą DNA badanych osób

Laboranci odczytują zawartą w DNA informację genetyczną. Efektem końcowym tego odczytywania są profile genetyczne, indywidualne dla każdego człowieka. Istotą całego badania ojcostwa jest porównanie ich ze sobą i ustalenie jak bardzo są do siebie podobne. Profil genetyczny odpowiada konkretnym miejscom na DNA i składa się z szeregu występujących w parach liczb. Jedną liczbę z pary dziecko dziedziczy po matce, drugą otrzymuje od ojca. Te liczby to markery DNA. Potwierdzenie ojcostwa następuje wtedy, gdy ojciec i dziecko mają po jednej wspólnej liczbie przy każdym badanym markerze. Jeśli w co najmniej 4 miejscach wystąpią różnice, laboratorium wyklucza ojcostwo. 

Test na ojcostwo składa się z wielu etapów, aby został wykonany dobrze potrzebuje specjalistycznej aparatury oraz odpowiednich (sterylnych) warunków pracy. I choć ze strony pacjenta testy na ojcostwo są banalnie proste do wykonania, to ze strony pracowników laboratorium wymagają ogromnej wprawy i dużego doświadczenia.