Jak rozpoznać depresję młodzieńczą?

Trudno rozróżnić depresję od złego humoru u dzieci i nastolatków. Depresja młodzieńcza pojawia się zwykle między 13 a 16 rokiem życia - młody człowiek doświadcza wówczas "burzy hormonów", która może powodować różne stany.

Przyczyny

Przyczyną depresji młodzieńczej mogą być zbyt wygórowane wymagania względem dziecka albo trudna sytuacja życiowa (m.in.: kłopoty w nauce, nieszczęśliwa miłość, konflikt rodziców, rozwód rodziców, śmierć w rodzinie, itp.). Powodów może być jednak znacznie więcej.

Objawy

U dziecka dotkniętego depresją młodzieńczą mogą wystąpić następujące objawy:

• rozdrażnienie, złość i wrogość;
• płacz;
• bóle głowy, brzucha;
• niepokój i pobudzenie;
• brak motywacji;
• zmiana nawyków jedzenia lub snu;
• wycofanie się z kontaktów towarzyskich;
• smutek i brak nadziei;
• słaba pamięć, brak koncentracji;
• niska samoocena, poczucie winy;
• problemy z autorytetem;
• ogromna wrażliwość na krytykę;
• nadużywanie alkoholu i/lub narkotyków;
• myśli samobójcze.

Rozpoznanie

Umiarkowana faza depresji młodzieńczej zaznacza się w treściach wypowiedzi - nastolatek koncentruje się na tematyce nieszczęść, chorób, poczucia beznadziejności i w końcu - śmierci. Stopniowo traci zdolność do jasnego, racjonalnego i logicznego myślenia, a także prawidłowego postrzegania i oceniania rzeczywistości. Jego świat zostaje pozbawiony światła, radości i nadziei. Nastolatek staje się osamotniony i pełen wewnętrznego bólu, a to czyni go podatnym na wpływ różnego rodzaju zewnętrznych oddziaływań.

Leczenie

Najlepszą formą pomocy dziecku jest terapia systemowa (rodzinna), niestety w Polsce najczęściej stosuje się tylko leczenie farmakologiczne. Nie ma możliwości, by uchronić dziecko przed wszystkimi niebezpieczeństwami otaczającego je świata, ale można wkraczającemu w okres dojrzewania człowiekowi pomóc stawić czoło pojawiającym się kryzysom, konfliktom, prowokacjom i pokusom.

Bardzo ważne w pracy z nastolatkami są ćwiczenia:

• zmniejszające radykalizm w myśleniu, polegające na przezwyciężaniu postawy oczywistości;
• usprawniające zdolności komunikacyjne;
• podnoszące, utrwalające lub urzeczywistniające samoocenę i samoakceptację, poprzez budowanie szacunku dla własnej osoby i wiary we własne możliwości oraz kompetencje;
• zwiększające poczucie bezpieczeństwa i zaufania w stosunku do ludzi mających na względzie dobro dziecka, polegające na stopniowym pozbywaniu się poczucia osamotnienia we własnych problemach oraz negatywnych oczekiwaniach w stosunku do otoczenia;
• polegające na nauce radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych;
• redukujące napięcia emocjonalne oraz zmniejszające lęk i niepokój, poprzez relaks oraz dostosowany do indywidualnych potrzeb nastolatka odpoczynek.