Jak się nauczyć mówić wyraźnie? Jakie ćwiczenia?

Poradopedia.pl | 2012-01-23 |

8 | Ocena:

(głosy: 1)

Aby być zrozumiałym dla otoczenia, w trakcie mówienia należy połączyć w jedną czynność pracę aparatu oddechowego, fonacyjnego oraz artykulacyjnego. Poniżej znajdują się zestawy ćwiczeń na poprawę wymowy.

Gimnastyka mięśni twarzy i języka

Kilka razy szeroko otwieramy i zamykamy usta, układając je w pozycji samogłosek: a, o, u, e, i, y. Na początek robimy to bezdźwięcznie.
Otwieramy lekko usta - dolną szczęką zataczamy w poziome (a następnie w pionie) równe koła, po 10 razy w każdą stronę.
Wysuwamy szczękę raz do przodu, raz do tyłu.
Zaciskamy zęby, a usta układamy na przemian w szeroki uśmiech i wąski dziubek.
Zamykamy usta - w przestrzeni między wewnętrzną stroną warg i zębami zataczamy językiem okręgi - po kilka razy w każdą stronę.
Otwieramy usta i jak najmocniej zataczamy okręgi wysuniętym językiem, ale tym razem po zewnętrznej stronie warg - również po kilka razy w każdą stronę.
Przy lekko rozchylonych ustach, energicznie przesuwamy język z jednego kącika ust w drugi.

Po każdym ćwiczeniu wykonujemy parsknięcie (naśladując konia) przy zamkniętych wargach i lekko zaciśniętych zębach.

Ćwiczenia głosowe

Naśladujemy warkot silnika motocyklowego na różnych wysokościach dźwięku. Najpierw używamy tylko warg, później języka, a na koniec i warg i języka.
Przeciągle cmokamy - kilka razy i jak najgłośniej.
Szeroko otwieramy i zamykamy usta, układając je w pozycji samogłosek: a, o, u, e, i, y, ale tym razem robimy to na głos.
Głośno i wyraźnie wypowiadamy: "abba, obbo, ubbu, ebbe, ibbi, ybby"; "arra, orro, urru, erre, irri, yrry"; "assa, osso, ussu, esse, issi, yssy"; itp.
W różnym tempie wypowiadamy: "da-ta-za-sa-dza-ca-na-ła"; "di-ti-zi-si-dzi"; "zia-sia-dzia-cia-nia"; "ga-ka-ha-ka"; "gia-kia-hia-kia", itp.
W różnym tempie wypowiadamy: "brim, bram, brem, brom"; "drim, dram, drem, drom"; "trim, tram, trem, trom", itd.

Przykładowe zdania:

Bartnik wlał w gardło cierpki płyn.
Brakuje brukwi i buraków na jutro i na wtorek.
Cały post stracony.
Cesarz czesał Cesarzową.
Cienkie talie dalii jak kielichy konwalii.
Coraz zażartsza.
Czarna krowa w kropki bordo, jadła trawę kręcąc mordą.
Czego trzeba strzelcowi do zestrzelenia cietrzewia drzemiącego w dżdżysty dzień na drzewie?
Czy szczególny to proszę pana zaszczyt, płaszczyć się by wtaszczyć się na szczyt?
Drgawki kawki wśród trawki - sprawką czkawki te drgawki.
Dzień wstał dżdżysty.
Dziurawiec i rumianek rosną na skraju boru.
Dżungla ta pełna była grzechotników.
Gdy nadszedł zmierzch, pierwszego w lesie zagryzł zwierz.
Górski strumień pruł z góry szerokim korytem.
Grzebień zęby szczerzy, a szczotka się jeży - czesz się Jerzy, jak należy.
Hrabia przegrał w ruletkę grube talary i resztę groszy.
Jastrząb przeleciał nad strzechą cechmistrza.
Kolorowy koralik.
Koń i żółw grali w kości z piękną ćmą u źródła.
Kra krę mija, kret ma ryja, a tu lis ma norę.
Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego.
Kry kadłub tną.
List ten, trochę zdziwił Łucję.
Lojalna Jola, Jola lojalna.
Mały Jerzy nie wierzy, że na wieży jest gniazdo jeży.
Myśli człowieka człowiek nie dociecze, lecz kluczem do nich są czyny człowiecze.
Na skrzyżowaniu przechodnie przyspieszyli kroku.
Narąb drew i złóż ich naręcze na progu obory.
Nie marszcz czoła!
No to cóż, że ze Szwecji?
Podawała baba babie przez piec malowane grabie.
Przy karczmie sterczy warsztat szlifierczy.

Punkt zwrotny osiągnięty.
Robert poderwał się z trawy i przetarł z rosy rewolwer.
Roznosicielami są przeważnie szczury.
Siedziała małpa na płocie i jadła słodkie łakocie.
Sroka bije na jastrzębia i skrzecze, przecież sroka sroką, a jastrząb jastrzębiem.
Szedł Sasza suchą szosą.
Świerszcz strzyka za ścianą.
Ta myśl zatruła Adamowi istotę życia.
Tata czyta cytaty Tacyta.
Trębacz trąbi na wieży, nikt mu nie wierzy.
Trzysta trzydzieści trzy przyczyny.
W czasie suszy szosa sucha.
Wpadł ptak w dół.
Wyrosła rzepka cienka i krzepka.
Z walizki wujek wyjmuje kolorowy krawat.
Ząb - zupa zębowa, dąb - zupa dębowa: ząb, zupa, dąb.
Źrebak szczypiąc młode listki jagodzin, zarżał niespokojnie.

Przykładowe wierszyki:

"Lola, Lala, Jula, Jola, jadą dzisiaj do Opola.

Razem z nimi jedzie Maja i w kobiałce wiezie jaja.

A pilnuje jej z uwagą, piesek Lelek z niedowagą.

Pokazuje kły, ujada, choć to przecież nie wypada".

"Spadł bąk na strąk, a strąk na pąk.

Pękł pąk, pękł strąk, a bąk się zląkł".

"Trzynastego, w Szczebrzeszynie chrząszcz się zaczął tarzać w trzcinie.

Wszczęli wrzask Szczebrzeszynianie: Cóż ma znaczyć to tarzanie?

Wezwać trzeba by lekarza, zamiast brzmieć ten chrząszcz się tarza.

Wszak Szczebrzeszyn z tego słynie, że w nim chrząszcz pobrzmiewa w trzcinie.

A chrząszcz odrzekł nie zmieszany: Przyszedł wreszcie czas na zmiany!

Kiedyś chrząszcze w trzcinie brzmiały, teraz będą się tarzały".

Warianty ćwiczeń:

Zdania wymawiamy bardzo powoli i wyraźnie. Stopniowo przyspieszamy tempo - mówimy coraz szybciej, ale z zachowaniem wyrazistości i zrozumiałości mowy.
Zdania wymawiamy powoli, z przesadną artykulacją głosek - z wyraźnym otwarciem i opuszczeniem żuchwy na samogłoskach. Brzmienie wyrazów może być nieco inne niż w przypadku normalnej wymowy. Wymawiamy zdania w naturalny sposób i staramy się zachować swobodę, jaka towarzyszyła przesadnej artykulacji.
Zdania wymawiamy z użyciem korka od wina lub innego przedmiotu, np.: ołówka. Wkładamy go poziomo między zęby (nie za głęboko, by nie blokować języka) i staramy się ich nie zaciskać - mają tylko podtrzymywać wybrany przedmiot. Zdania wymawiamy powoli i dokładnie. Z początku jest to trudne - wyrazy są zniekształcone, ale z każdym kolejnym ćwiczeniem ich brzmienie się poprawia.

TAGI: