Kto może zostać bibliotekarzem?

Obowiązkiem bibliotekarza jest udostępnianie zbiorów bibliotecznych osobom zainteresowanym. Według przepisów unijnych bibliotekarzem może zostać osoba, która ukończyła bibliotekoznawstwo lub informację naukową na wyższej uczelni. Pracownicy służby bibliotecznej zatrudnieni w bibliotekach publicznych dla dzieci i młodzieży powinni ponadto posiadać przygotowanie pedagogiczne.

Wymagania kwalifikacyjne stwierdza pracodawca, na podstawie dyplomów, świadectw lub zaświadczeń oraz świadectw pracy dokumentujących:

• ukończenie odpowiednich szkół, kursów kwalifikacyjnych oraz innych form kształcenia;
• okresy zatrudnienia;
• dorobek naukowy, dydaktyczny, zawodowy.

Do stażu pracy wymaganego do zajmowania stanowisk w bibliotekach zalicza się okresy zatrudnienia na stanowiskach wymagających przygotowania bibliotekarstwa w:

• bibliotekach i ośrodkach informacji naukowej;
• jednostkach badawczo-rozwojowych;
• archiwach, instytucjach kultury innych niż biblioteki, w urzędach organów administracji rządowej lub samorządowej, organizacjach społecznych, szkołach wyższych, szkołach i placówkach oświatowo-wychowawczych.

Wymagania kwalifikacyjne uprawniające do zajmowania określonych stanowisk w bibliotekach

Pracownicy służby bibliotecznej

Młodszy bibliotekarz

Wykształcenie średnie oraz przeszkolenie specjalistyczne (praktyka, kurs dla nowo zatrudnionych bibliotekarzy).

Bibliotekarz

Wykształcenie wyższe bibliotekarskie lub wykształcenie wyższe odpowiadające profilowi biblioteki/wykonywanej specjalności. Staż pracy - 1 rok;

Wykształcenie wyższe zawodowe bibliotekarskie lub wyższe zawodowe odpowiadające profilowi biblioteki/wykonywanej specjalności. Staż pracy - 1 rok;

Studium bibliotekarskie lub wykształcenie średnie bibliotekarskie. Staż pracy - 2 lata.

Starszy bibliotekarz

Wykształcenie wyższe bibliotekarskie lub wykształcenie wyższe odpowiadające profilowi biblioteki/wykonywanej specjalności. Staż pracy - 2 lata;

Wykształcenie wyższe zawodowe bibliotekarskie lub wykształcenie wyższe zawodowe odpowiadające profilowi biblioteki/wykonywanej specjalności. Staż pracy - 3 lata;

Studium bibliotekarskie. Staż pracy - 4 lata.

Kustosz

Wykształcenie wyższe bibliotekarskie; wykształcenie wyższe oraz podyplomowe studia bibliotekoznawstwa i informacji naukowej lub wykształcenie wyższe odpowiadające profilowi biblioteki/wykonywanej specjalności. Staż pracy - 4 lata.

Wykształcenie wyższe zawodowe bibliotekarskie lub wykształcenie wyższe zawodowe odpowiadające profilowi biblioteki/wykonywanej specjalności. Staż pracy - 5 lat.

Starszy kustosz

Wykształcenie wyższe bibliotekarskie; wykształcenie wyższe oraz podyplomowe studia bibliotekoznawstwa i informacji naukowej lub wykształcenie wyższe odpowiadające profilowi biblioteki/wykonywanej specjalności. Staż pracy - 6 lat.

Bibliotekarze dyplomowani

Asystent biblioteczny

Wykształcenie wyższe (tytuł magistra, magistra inżyniera, lekarza lub równorzędny) oraz:

• dorobek naukowy, dydaktyczny lub zawodowy bibliotekarstwa albo informacji naukowej;
• znajomość języka obcego;
• złożenie egzaminu lub uznanie dorobku naukowego i zawodowego zgodnie z postępowaniem kwalifikacyjnym określonym w odrębnych przepisach.

Staż pracy - co najmniej 2 lata w służbie: bibliotecznej, informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej, archiwalnej lub muzealnej na stanowisku pracownika naukowo-dydaktycznego lub pracownika naukowego.

Adiunkt biblioteczny

Wykształcenie wyższe oraz:

• dorobek naukowy, dydaktyczny lub zawodowy w zakresie bibliotekarstwa albo informacji naukowej;
• znajomość języka obcego;
• złożenie egzaminu lub uznanie dorobku naukowego i zawodowego.

Staż pracy - co najmniej 2 lata na stanowisku asystenta bibliotecznego lub 6 lat w służbie: bibliotecznej, informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej, archiwalnej lub muzealnej.

Kustosz dyplomowany

Wykształcenie wyższe oraz:

• dorobek naukowy, dydaktyczny lub zawodowy w zakresie bibliotekarstwa albo informacji naukowej;
• znajomość języka obcego;
• złożenie egzaminu lub uznanie dorobku naukowego i zawodowego.

Staż pracy - co najmniej 3 lata na stanowisku adiunkta bibliotecznego albo 8 lat w służbie: bibliotecznej, informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej, archiwalnej lub muzealnej.

Starszy kustosz dyplomowany

Wykształcenie wyższe oraz:

• dorobek naukowy, dydaktyczny lub zawodowy w zakresie bibliotekarstwa albo informacji naukowej;
• znajomość języka obcego;
• złożenie egzaminu lub uznanie dorobku naukowego i zawodowego.

Staż pracy - co najmniej 4 lata na stanowisku kustosza dyplomowanego.

Rozporządzenie Ministra Kultury i Sztuki z 9 marca 1999 roku przewiduje stanowiska tzw. obsługi, które są również związane z działalnością biblioteczną. Należą do nich:

Magazynier biblioteczny - wymagane wykształcenie średnie oraz przeszkolenie specjalistyczne w bibliotece (praktyka, kurs dla nowo zatrudnionych pracowników).

Starszy magazynier biblioteczny - wymagane wykształcenie średnie oraz przeszkolenie specjalistyczne w bibliotece.

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 roku o bibliotekach (Dz.U. nr 85, poz. 539 ze zm.).
2. Rozporządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 9 marca 1999 roku w sprawie wymagań kwalifikacyjnych uprawniających do zajmowania określonych stanowisk w bibliotekach oraz trybu stwierdzania tych kwalifikacji (Dz.U. nr 41, poz. 419).